คำถามเกี่ยวกับยา
โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
เรื่อง : โคลนิดีน (Clonidine)
- รักษาโรคความดันโลหิตสูง
- ป้องกันการเกิดไมเกรน
- บำบัดอาการวัยทองหรือวัยหมดประจำเดือน
ยาโคลนิดีนสามารถก่อให้เกิดผลไม่พึงประสงค์ดังนี้ เช่น ปากแห้ง ง่วงนอน วิงเวียน ปวดศีรษะ ท้องผูก ปัสสาวะขัด ผื่นคัน มีความรู้สึกร้อนวูบในลูกตา รู้สึกไม่สบายในทางเดินอาหาร ความดันโลหิตต่ำ ลำไส้เล็กเคลื่อนตัวน้อยลง ลมพิษ คลื่นไส้ นอนไม่หลับ หัวใจเต้นผิดจังหวะ
อนึ่ง การรับประทานยาโคลนิดีนเกินขนาด อาจส่งผลให้เกิดความดันโลหิตสูงและติดตามมาด้วยความดันโลหิตต่ำ หัวใจเต้นช้าลง หายใจไม่ออก/หายใจลำบาก อุณหภูมิร่างกายลดต่ำลง อ่อนเพลีย กดประสาทส่วนกลาง (ซึ่งมักพบในเด็กมากกว่าผู้ใหญ่เช่น ง่วงซึม) มีอาการโคม่า และเกิดการชักในที่สุด อาการที่ได้รับยานี้เกินขนาดจะแสดงออกมาในช่วง 30 นาที - 2 ชั่วโมง หลังจากได้รับยาโคลนิดีน หากพบอาการดังกล่าวต้องรีบนำตัวผู้ป่วยส่งแพทย์/ไปโรงพยาบาลเพื่อทำการรักษาทันที
- ห้ามใช้กับสตรีตั้งครรภ์และสตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร
- การหยุดยานี้เองโดยทันทีอาจทำให้เกิดภาวะความดันโลหิตสูงตามมา
- ระวังการใช้กับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง โรคหลอดเลือดหัวใจ และผู้ที่มีประวัติเป็นโรคซึมเศร้า
- การใช้ยาโคลนิดีนร่วมกับยาขับปัสสาวะหรือยาขยายหลอดเลือด (เช่น ยารักษาโรคความดันโลหิตสูงกลุ่ม Beta blocker) อาจก่อให้เกิดภาวะความดันโลหิตต่ำมากจนเกิดอันตราย ซึ่งหากต้องใช้ยาร่วมกัน แพทย์จะปรับขนาดรับประทานให้เหมาะสมเป็นกรณีๆ ไป
- การใช้ยาโคลนิดีนร่วมกับยารักษาโรคหัวใจเช่น Digitalis หรือยารักษาอาการทางจิตประสาท เช่น Lithium อาจทำให้เกิดพิษต่อร่างกายได้เพิ่มมากขึ้นจากยาโรคหัวใจและยาจิตประสาท หากไม่มีความจำเป็นใดๆ ควรเลี่ยงการใช้ยาเหล่านี้ร่วมกัน
- การใช้ยาโคลนิดีนร่วมกับยาต้านการซึมเศร้าเช่น Nortriptyline อาจก่อให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน เหงื่อออกมาก หน้าแดง วิงเวียน ปวดศีรษะ หรือมีอาการชีพจรเต้นผิดจังหวะ หากจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกัน แพทย์จะปรับขนาดรับประทานให้เหมาะสมเป็นรายบุคคลไป
- การใช้ยาโคลนิดีนร่วมกับเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ อาจทำให้ความดันโลหิตต่ำ วิงเวียน เป็นลม อัตราการเต้นหัวใจผิดปกติ ถือเป็นข้อห้ามรับประทานยานี้ร่วมกับเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์โดยเด็ดขาด